هزینه احداث یک سازه به عوامل متعددی بستگی دارد که شامل مواردی مانند ابعاد ساختمان، جنس مصالح مورد استفاده، شرایط مکانی، تکنولوژی مورد استفاده در ساخت، نرخ کارگری و قیمت مواد اولیه است. این هزینهها ممکن است برای هر پروژه متفاوت باشد و برآورد دقیق آنها چالش بزرگی است. برای کاهش هزینههای ساخت و ساز، میتوان از روشهایی مانند استفاده از مصالح ارزانتر، بهینهسازی فرآیندهای ساخت، استفاده از تکنولوژیهای نوین و افزایش بهرهوری کارگری استفاده کرد. در این مقاله، به بررسی هزینههای احداث سازه و راهکارهای کاهش هزینهها خواهیم پرداخت تا بتوانیم به برآورد قابل قبولی از هزینهها دست یابیم.
۱ – کاربری سازه:
کاربری سازه به عنوان اولین و مهمترین عامل، تأثیر زیادی بر هزینههای احداث سازه دارد. این عامل میتواند از نظر هزینه و مواد مورد نیاز، متغیریت زیادی داشته باشد. به عنوان مثال، هزینههای ساخت یک مجتمع مسکونی کوچک با هزینههای ساخت یک سازه صنعتی سنگین وزن کاملاً متفاوت خواهد بود. از این رو، قبل از هر گامی، تعیین کردن انتظارات از سازه و در نتیجه برنامهریزی دقیقتر برای فرآیندهای آینده بسیار حیاتی است.
2-محل احداث سازه:
محل احداث سازه نیز یکی از مهمترین عواملی است که تأثیر مستقیم بر هزینههای ساخت سازه دارد. این عامل میتواند با توجه به موقعیت جغرافیایی و ویژگیهای محیطی متغیریتهای زیادی داشته باشد. به عنوان مثال:
– کیفیت زمین محل احداث سازه: کیفیت و استحکام خاک در زمین محل اجرای سازه میتواند نقش مهمی در هزینههای اجرایی داشته باشد. اگر خاک محل احداث سازه ضعیف و نامناسب باشد، احتمال نیاز به عملیات مقاومسازی زمین و کارهای پیشساخته دیگر بالا میرود که باعث افزایش هزینه میشود.
– شرایط آب و هوایی و میزان زلزله خیزی منطقه: شرایط آب و هوایی و احتمال وقوع زلزله در منطقه میتواند تأثیر زیادی بر طراحی و مواد مورد استفاده در سازه داشته باشد. نیاز به استفاده از مواد مقاوم به باد، باران و زلزله میتواند هزینههای ساخت را افزایش دهد.
– در دسترس بودن منطقه: فاصله سازه از مراکز تأمین مواد و خدمات، هزینه حمل و نقل و در نتیجه هزینه کل ساخت را تحت تأثیر قرار میدهد. همچنین، فاصله از مناطقی که تخصص و توانمندیهای لازم برای ساخت را دارند نیز تأثیرگذار است.
۳ – کیفیت مصالح مورد استفاده:
کیفیت مصالح مورد استفاده نیز یکی از عوامل اساسی در تعیین هزینههای ساخت سازه است. با توجه به نوع کاربری سازه، از متریالهای مختلفی برای اسکلت و پوشش آن استفاده میشود که قیمتهای متنوعی دارند. بنابراین، استفاده از مصالح با کیفیت و استاندارد مناسبی میتواند هزینههای نهایی سازه را تأثیرگذار کند. به عنوان مثال، استفاده از مصالح با کیفیت بالا ممکن است هزینهها را افزایش دهد، اما میتواند مقاومت و دوام سازه را در برابر عوامل خارجی افزایش دهد و در نتیجه، هزینههای نگهداری و تعمیرات در آینده را کاهش دهد. از طرف دیگر، استفاده از مصالح با کیفیت پایین ممکن است در کوتاهمدت به صرفه به نظر آید، اما ممکن است باعث افزایش هزینههای نگهداری و تعمیرات در آینده شود. بنابراین، انتخاب مصالح مناسب و با کیفیت، به طور مستقیم بر قیمت نهایی و هزینههای کلی ساخت سازه تأثیرگذار است.
4-میزان عرضه و تقاضا:
تورم و نوسانات ارز نیز از عوامل مهمی است که بر قیمت نهایی سازهها تأثیرگذار است. همانند هر کالا یا خدمت دیگری، قیمت تمام شده سازه نیز به میزان تقاضا و عرضه در بازار وابسته است. افزایش تقاضا میتواند منجر به افزایش قیمتها شود، در حالی که کاهش تقاضا ممکن است باعث کاهش قیمتها گردد. همچنین، تورم و نوسانات ارز نیز میتوانند تأثیر زیادی بر قیمتهای ساختمانی داشته باشند. تورم موجب افزایش قیمت مصالح و خدمات مرتبط با ساخت و ساز میشود، در حالی که نوسانات ارز ممکن است باعث افزایش هزینههای واردات مصالح و تجهیزات ساختمانی شود. بنابراین، برای کاهش اثرات منفی این عوامل بر هزینههای ساخت و ساز، لازم است در اولین فرصت ممکن و با در نظر گرفتن شرایط بازار، به سفارش پروژه خود اقدام کنید.
لیست هزینههای ساخت و ساز
۱ – هزینه خرید زمین:
در اولین گام، لازم است هزینه زمین محل احداث سازه در نظر گرفته شود. قیمت زمین بهطور مستقیم با متراژ و موقعیت مکانی آن و همچنین زمان اقدام به خرید ارتباط دارد. قیمت زمین در مناطق مختلف یک شهر متفاوت است و همچنین، با توجه به نوسانات ارز، قیمت زمین در فصلهای مختلف سال نیز متغیر است.
۲ – هزینه دریافت مجوزهای لازم:
برای احداث هر سازه، مجوزهای لازم باید از مراجع مرتبط اخذ گردد که لازم است هزینههای آن از مراجع مذکور، استعلام گرفته و در برآورد هزینههای پروژه در نظر گرفته شود.
۳ – هزینههای طراحی و مدلسازی سازه:
پس از تعیین نوع کاربری سازه، مرحله طراحی اسکلت و تعیین نوع پوششهای آن آغاز میشود. باید به این نکته توجه داشت که هزینه طراحی به مهندسان مشاور پرداخت میشود و این مرحله مستقیماً بر روی وزن سازه و در نتیجه متریال مورد نیاز برای پروژه تأثیر میگذارد. پس از اتمام طراحی، مدلسازی سازه و تهیه نقشههای کارگاهی جهت ساخت در کارخانه انجام میشود. همچنین، در صورت لزوم، طراحی نمای خارجی و داخلی سازه نیز مورد بررسی قرار میگیرد. هزینه طراحی و مدلسازی سازه معمولاً بر اساس متراژ زیربنا و یا وزن اسکلت سازه محاسبه میشود.
4– هزینههای ساخت و نصب سازه:
هزینههای ساخت و نصب سازه یکی از مهمترین بخشهای هر پروژهای است. اسکلت سازه معمولاً به دو روش فولادی یا بتنی و یا ترکیبی از هر دو ساخته میشود. هر یک از این روشها، مزایا و معایب خود را دارند و قیمت تمام شده آنها نیز تا حدودی با یکدیگر متفاوت است. به همین دلیل، لازم است قبل از شروع هر پروژه، در مورد نوع اسکلت سازه با مشاوران و طراحان پروژه مشورت کرده و تصمیمگیری نمایید.
5-هزینه آماده سازی زمین:
هزینه آمادهسازی زمین یکی از مراحل اساسی در هر پروژهای است. اگر زمین خریداری شده، از کیفیت و استحکام مورد نظر برخوردار نباشد، لازم است قبل از نصب سازه، عملیات آمادهسازی زمین انجام شود. این عملیات شامل مقاومسازی و مسطحسازی زمین میشود. اما در صورت انتخاب یک زمین مناسب، نیازی به انجام این هزینهها نخواهد بود. بنابراین، هنگام خرید زمین، به این موضوع دقت لازم را باید داشت.
6- هزینه اجرای نمای خارجی و داخلی، محوطه سازی و فضای سبز:
۷ – هزینه اجرای نمای خارجی، نمای داخلی، محوطه سازی و فضای سبز: پس از ساخت و نصب اسکلت سازه، زمان نصب پوششهای سازه فرا میرسد که هزینههای آن بسته به نوع پوششهای استفاده شده متغیر است. علاوه بر این، در این مرحله، اجرای نمای خارجی سازه (شامل نمای سازه، محوطهسازی و فضای سبز) و نمای داخلی آن (شامل دکوراسیون، سقف و دیوارها) انجام میشود که هزینههای آن نیز بسته به نوع مصالح و طراحی تعریف شده، متغیر است.