پیمان سرجمع

یکی از موضوعاتی که بسیاری از افراد اطلاع چندانی از آن ندارند موضوع پیمان های سرجمع و قرارد سرجمع است . آیا شما در این مورد اطلاع دارید و میدانید که هر کدام از این مفاهیم به چه موضوعاتی اشاره میکنند ؟ ما در این مقاله به طور کامل به موضوع پیمان های سرجمع و قرارداد سرجمع بپردازیم و این موضوع را مورد بررسی قرار بدهیم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا به طورکامل به این موضوع مسلط شوید بهتر است در ابتدای مقاله به سراغ تاریخچه پیمان های سرجمع برویم و بعد به سایر بخش های مربوط به قرارداد سرجمع اشاره کنیم!

تاریخچه پیمان های سرجمع و قرارداد سرجمع :

قراردادهای سرجمع در یک بیان ساده شبیه به قراردادهای مترمربعی است، در واقع در این شیوه قرارداد، پیمانکار باتوجه به نقشه ها و مشخصات فنی منضم به پیمان که در زمان مناقصه در اختیار او قرار دارد، مبلغی را برای انجام کار پیشنهاد می نماید، نکته مهم این است که تا زمانی که نقشه ها و مشخصات فنی نسبت به اسناد اولیه در زمان مناقصه تغییر نکند، پیمانکار با همان مبلغ اولیه پیشنهادی، باید کار را به اتمام برساند.

عموما تیپ قراردادهای مترمربع را با بخشنامه شماره ۲۰۰۰ می ­شناسیم. در این بخشنامه استفاده از ساختار متر مربع زیر بنا برای ساختمان های حداکثر تا ۲۰۰۰ متر مربع الزامی دانسته شده است.

پس از آن، در بخشنامه شماره ۱۴۲۸۲۵ با عنوان انعقاد پیمان با نرخ متر مربع زیر بنا، ضمن ابطال بخشنامه قبلی، انعقاد پیمان با ساختار متر مربع زیر بنا برای ساختمان های تا ۱۰٫۰۰۰ متر مربع الزامی شناخته شده است.

بعد از مدت ۴ سال بخشنامه ای با عنوان انعقاد پیمان اجرای کارهای ساختمانی به صورت سرجمع به  شماره  ۶۴۰۵ در تاریخ ۰۴/۰۲/۱۳۸۹ با حفظ سقف ۱۰٫۰۰۰ متر، جایگزین بخشنامه قبلی و قراردادهای تیپ مترمربع زیربنا، با تغییرات پراهمیتی به قراردادهای سرجمع شناخته شد.

در این بخشنامه البته برای کارهای بالای ۶۰۰۰ متر مربع، امکان عدم استفاده از بخشنامه در نظر گرفته شده است.

نهایتا  بخشنامه شماره ۱۲۹۹۱۸۸/۹۶ مورخ ۰۴/۰۵/۱۳۹۶ با حفظ عنوان، جایگزین بخشنامه قبلی سرجمع شد و در این بخشنامه، سقف الزام متراژ به ۴۰۰۰ متر مربع کاهش یافت.این بخشنامه با عنوان سرجمع جدید مطرح شده است.که در این مقاله هدف ما بررسی بخش نامه انعقاد پیمان اجرای کارهای ساختمانی به صورت سرجمع (جدید) می باشد.

تفاوت قراردادهای سرجمع با قراردادهای فهرست بهایی:

تفاوت اصلی قرارداد سرجمع و فهرست بهایی در نحوه پرداخت و صورت وضعیت نویسی می باشد.

در پیمان ها برپایه فهرست بها، ابتدا براساس نقشه ها و مشخصات فنی، برآورد هزینه اجرای کار توسط مهندس مشاور یا واحد تهیه کننده برآورد تهیه می­ گردد، پیمانکار نیز براساس نقشه ها و مشخصات فنی اقدام به پیشنهاد قیمت برای شرکت در مناقصه می ­نماید. پس از آن در حین پروژه، هر عملیات اجرایی که مطابق با نقشه های اجرایی، مشخصات فنی و دستورکارها توسط پیمانکار صورت پذیرد، باتوجه به ردیف های فهرست بهای منضم به پیمان و اعمال ضرایب برآوردی و پیشنهادی پیمانکار، پرداخت خواهد شد.

در این نوع قراردادها، حتی اگر عملیاتی در نقشه های اجرایی پیش بینی شده باشد اما در برآورد هزینه اجرای کار لحاظ نگردیده باشد و پیمانکار عملیات مربوط را انجام دهد، پرداخت به پیمانکار صورت خواهد پذیرفت.

اما در پیمان ها برپایه قراردادهای سرجمع، پس از آن­که برآورد هزینه اجرای کار براساس نقشه ها و مشخصات فنی، توسط مهندس مشاور یا واحد تهیه کننده برآورد تهیه گردید، جدولی با عنوان ساختار شکست که برمبنای وزن ریالی هر فعالیت، تشکیل می­ گردد برای پرداخت صورت وضعیت های پیمانکار در نظر گرفته می شود.

با این تفاوت که در قراردادهای سرجمع، پیمانکار براساس نقشه ها و مشخصات فنی بدون هیچ­گونه توجهی به برآورد هزینه اجرای کار، پیشنهاد قیمت خود را به صورت اصطلاحا مقطوع محاسبه و اعلام می­ نماید. نکته مهم این است که اگر در حین قرارداد، در نقشه ها و مشخصات فنی نسبت به اسناد اولیه تغییراتی ایجاد نگردد، همان مبلغ مقطوع پیشنهادی پیمانکار در نهایت ملاک پرداخت قطعی خواهد بود و البته در صورتی که عملیاتی در نقشه های اجرایی پیش­بینی شده باشد اما در برآورد هزینه اجرای کار لحاظ نشده باشد، اضافه پرداختی به پیمانکار صورت نخواهد گرفت و ملاک نرخ پیمان است.

دلایل استفاده از بخشنامه سرجمع:

• تسهیل و تسریع در امور اجرایی کارهای ساختمانی در مرحله مناقصه
• مشخص بودن قیمت تمام شده پروژه در صورت تکمیل بودن نقشه ها
• ساختار پرداختی راحت تر در خصوص تهیه و پرداخت صورت وضعیت های پیمانکار

دامنه کاربرد بخشنامه سرجمع:

• برای کارهای ساختمانی با سطح زیربنای حداکثر ۴۰۰۰ مترمربع الزامی است.
• در صورت صلاحدید دستگاه اجرای برای ساختمان با سطح زیربنای بیشتر از ۴۰۰۰ متر مربع نیز می ­توان از این روش استفاده نمود.
• انعقاد کارهای نیمه تمام (در مرحله سفت کاری ) پس از تایید شورای فنی استان (اعتبار استانی) و یا تایید امور نظام فنی اجرایی (اعتبار ملی) از این روش مستثنی می باشد.
• انعقاد کارهای صرفا محوطه سازی ، تعمیراتی ، مرمتی و نیز کارهایی که درآنها مجموع برآورد ابنیه، تاسیسات مکانیکی، تاسیسات برقی، کمتر از 25 درصد برآورد کل کار باشد از این دستورالعمل مستثنی می باشد.

دلیل مستثنی دانستن کارهای محوطه سازی، تعمیراتی و مرمرتی در پیمان های سرجمع چیست؟

دلیل این امر این است که در این دست کارها و عملیات های اجرایی مرتبط، عمدتا فعالیت های اجرایی مشخص نیست، برای مثال در کارهای مرمرتی در حین عملیات ممکن است شرایطی ایجاد شود که با شرایط پیش بینی شده در زمان انعقاد قرارداد، مطابقت نمی ­نماید و یا در کارهای صرفا محوطه سازی، برای مثال ممکن است پیمانکار با رفتن به اعماق خاک با شرایطی برخلاف شرایط پیش­بینی شده در زمان مناقصه روبرو گردد و به واسطه این­که این نوع پیمان ها، برای زمانی کاربرد دارد که نقشه ها، مشخصات فنی و همچنین عملیات اجرایی قابل پیش بینی بوده و پیشنهاد قیمت متناسب با شفاف بودن موارد پیش­گفته ارائه می ­شود، در نتیجه این روش انعقاد قرارداد برای موارد یادشده، مستثنی شده است.

نکات قبل انعقاد قرارداد از جانب مهندس مشاور و دستگاه اجرایی در پیمان های سرجمع:

• این دستورالعمل از نوع گروه اول و از تاریخ 1/7/1396 لازم اجرا می باشد.
• در صورت تامین نشدن زمین و محل اجرای پروژه، نقشه ها، نبود حداقل 30 درصد اعتبار هزینه کل در حساب دستگاه مناقصه گزار قبل از برگزاری مناقصه و پیش بینی نشدن اعتبار لازم در بودجه سنواتی، انعقاد پیمان (حتی به روش پرداخت براساس فهرست بها ) مجاز نیست و تخلف محسوب می شود .

در رابطه با وجود حداقل 30 درصد اعتبار هزینه کار در حساب دستگاه مناقصه گزار قبل از برگزاری مناقصه، هریک از موارد ذیل به تنهایی و یا توام می تواند این الزامات را تامین نماید:

• اوراق مالی اسلامی با سررسید تا دوسال پس از آخرین مهلت ارایه پیشنهاد در مناقصه
• وجه نقد

در خصوص موضوع وجود حداقل 30 درصد اعتبار در بخشنامه 344656/1400 که در تاریخ 24/07/1400 ابلاغ شده است برای پیمان هایی که ارجاع کار آن بعد %