محاسبه اضافه ضخامت ملات در فهرست بها
مقدمه فصل‌های مختلف فهرست بها و شرح ردیف‌های مندرج در فهرست بها باتوجه به مشخصات فنی که برای هر عملیات اجرایی لازم است، پیش‌بینی شده است و بهای واحد ردیف‌های فهرست بها نیز براساس همین مشخصات فنی که دارای چارچوب مشخصی به لحاظ مصالح مصرفی، شیوهی انجام کار، میزان مصرف مصالح و … در نظر گرفته شده، تجزیه و قیمت گذاری می‌شود، لکن در صورتی که خارج از قصور پیمانکار، تغییراتی در مشخصات فنی رخ دهد که با هزینه‌های مازادی نسبت به حالت استاندارد و نرم برای پیمانکار به همراه باشد، میتواند ادعایی را طرح نماید.
ضخامت ملات مصرفی برای عملیات‌های مختلف در فصول مختلف فهرست بها پیش‌بینی شده است که در ادامه برخی از آن‌ها را مرور خواهیم نمود؛
- کاشی‌کاری و سرامیک‌کاری (فصل بیستم)
- فرش موزاییک و کفپوش‌های بتنی (فصل بیست و یکم)
- کارهای سنگی با سنگ پلاک (فصل بیست و دوم)
- و …
اما سوالی که مطرح است، باتوجه به تعیین ضخامت ملات مصرفی برای هر یک از عملیات های فوق الذکر، پیمانکار چگونه ادعای اضافه ضخامت ملات را میتواند طرح نماید؟
سوالی که میتواند برایتان پیش بیاید این است که ، پیمانکار در خصوص ضخامت ملات عملیات های اجرایی چه ادعایی میتواند داشته باشد؟
فرض نمایید در پیمانی دیوار اجرا شده توسط پیمانکار قبلی ناشاقول بوده، برای ادامه و تکمیل اجرای کار، پیمانکار جدید بایستی سرامیک را در بدنه دیوار کار نماید، مطابق با بند ۲-۱۲ از الزامات عمومی فصل بیستم فهرست بها، ضخامت ملات مصرفی برای اجرای کاشی‌های سرامیکی رو سطوح قائم، به طور متوسط ۳ سانتیمتر در نظر گرفته شده است. اما باتوجه به ناشاقولی دیوار به جای ۳ سانتیمتر، ۵ سانتیمتر، ضخامت ملات خور دیوار است. در چنین شرایطی بایستی ۲ سانتیمتر اضافه ضخامت ملات مصرفی برای پیمانکار لحاظ شود.
تصویر شماره ۱ – اجرای کاشی روی سطوح قائم
یا برای دیگر میتوان اجرای کاشی‌های سرامیکی روی سطوح افقی را مثال زد؛
با عنایت به بند ۱۲ الزامات عمومی فصل بیستم فهرست بها که مقرر دارد؛ ضخامت ملات ماسه سیمان مصرفی برای اجرای کاشی های سرامیکی روی سطوح افقی، به طور متوسط 2 سانتیمتر و اندود تخته ماله ای با سیمان و خاك سنگ به ضخامت 5 میلیمتر در نظر گرفته شده است. بهای ملات ماسه سیمان 1:5 اضافی مصرف شده جهت پرکردن زیر فرش کف، طبق دستور مهندس مشاور، جداگانه حسب مورد، 50 درصد ردیف‌های 180308 تا 180310 منظور می‌شود.
تصویر شماره ۲ – اجرای کاشی سرامیکی کف
در مثال دیگر به اجرای فرش موزاییک و کفپوش‌های بتنی پیش ساخته میتوان اشاره نمود، با عنایت به بند ۸_۱ الزامات عمومی فصل بیست و یکم فهرست بها، ضخامت مصرفی برا ی فرش موزاییک و کفپوش‌های بتنی پیش ساخته، به طور متوسط 2.5 سانتیمتر در نظر گرفته شده است.بهای ملات ماسه سیمان 1:5 اضافی مصرف شده جهت پرکردن زیر فرش کف، طبق دستور مهندس مشاور، جداگانه حسب مورد ، 50 درصد بهای ردیف‌های 180308 تا 180310 منظور می‌شود.
تصویر شماره 3 – اجرای کفپوش بتنی
حل یک مثال
در ادامه برای آنکه به صورت کاربردی محاسبه اضافه ملات مصرفی را مسلط شوید، یک مثال اجرایی در نظر گرفته ایم؛
نقشه های زیر برش‌های مربوط به نقشه معماری و سازه یک ساختمان میباشد؛
تصویر شماره ۴ – برش در نقشه های سازه
تصویر شماره ۵ – برش در نقشه معماری
همانطور که در بالا مشاهده می‌کنید تراز سازه ای طبقه سوم 1618.27 و تراز معماری 1618.37 می باشد . درنتیجه اختلاف ارتفاع 10 سانتیمتر خواهد بود .
در جدول نازک کاری این ساختمان برای فضاهای طبقه سوم سنگ 60*60 در نظر گرفته شده است.
تصویر شماره ۶ – جدول نازک کاری
طبق دیتیل زیر برای طبقه سوم برای سقف سازه ای 5 سانتی متر بتن و سپس اجرای سنگ 60*60 در نظر گرفته شده است.
تصویر شماره ۷ – دیتیل کف سازی
محاسبه ملات اضافی
- همانطور که پیشتر هم گفته شده اختلاف ارتفاع سازه ای نسبت به معماری 10 سانتی متر می باشد.طبق بند 5 مقدمه عمومی فصل 22 ضخامت سنگ 2 سانتی متر میباشد .
- ضخامت بتن طبق دیتیل h ( تصویر شماره ۷): ۵ سانتی متر
- ضخامت ملات مصرفی طبق بند 14 مقدمه فصل ۲۲ فهرست بها نیز برابر 5 سانتیمتر میباشد.
در نهایت میتوان نتیجه گرفت
(ضخامت بتن + ضخامت ملات – ضخامت سنگ) – اختلاف ارتفاع سازه نسبت به معماری= اضافه ضخامت ملات
در نتیجه نیم سانتی متر ملات اضافه برای اجرای کفسازی استفاده شده است . که با توجه به مقدار ضخامت کمتر 2 سانتیمتر و بند 14 مقدمه فصل 22، 50 درصد ردیف 180308 اخذ خواهد شد. بدیهی است مقدار ردیف ۱۸۰۳۰۸ در ریزمتره برابر با متراژ کفسازی مربوط خواهد بود.
منابع
- فهرست بهای ابنیه سال ۱۴۰۳
- مشخصات فنی عمومی ساختمان (نشریه 55)
