مقدمه
به طور کلی افزودنی‌های بتن شامل موادی هستند که موجب بهبود خواص بتن می‌شوند. از انواع افزودنی‌ها می‌توان به روان‌کننده‌ها، زودگیرکننده‌ها، زود سخت کننده‌ها، دیرگیر کننده‌ها، حباب‌سازها و … اشاره نمود. که هر یک برحسب شرایط و الزامات بتن ریزی تعیین و بکارگرفته می‌شود.
در این مقاله در خصوص شیوه‌ی پرداخت افزودنی بتن در پروژه‌های فهرست‌بهایی برمبنای فصل هشتم فهرست بهای رشته ابنیه، نکات ارزشمند و کاربردی ارائه خواهیم کرد.
پرداخت افزودنی بتن در فهرست بها
در خصوص پرداخت افزودنی در فهرست بها، دو بند زیر حائز اهمیت است که پس از مطالعه آن به تفسیر آن خواهیم پرداخت؛
- در بند ۱-۲ الزامات گروه ۱ از فصل هشتم فهرست بها (بتن درجا) مقرر گردیده است؛ «چنانچه ملاک تعیین بهای تهیه و اجرای بتن، مقاومت فشاری مشخصه بتن باشد، بابت مصرف مواد افزودنی در بتن، جهت افزایش مقاومت فشاری، هیچگونه اضافه هزینهای منظور نمیگردد.»
- همچنین طی بند ۸-۲ از گروه ۸ از فصل هشتم فهرست بها (بتن درجا) مقرر گردیده است؛ «چنانچه مطابق مشخصات فنی، استفاده از افزودنی‌های بتن ضروری باشد (به استثنای بند 1-2 الزامات گروه1)، با توجه به نوع و مشخصات ماده مورد نیاز، ردیف‌های مربوط براساس دستورالعمل اقلام ستاره‌دار تهیه می‌شود.»
انواع روش پرداخت بتن در فهرست بها
در فهرست بهای رشته ابنیه جهت پرداخت بتن، دو شیوه زیر پیش‌بینی گردیده است؛
- روش عیاری؛ در این روش پرداخت، برمبنای میزان عیار سیمانی که در طرح اختلاط مصوب کارفرما درج گردیده است، پرداخت‌ها صورت می‌پذیرد.
- روش مقاومتی؛ در این روش پرداخت، برمبنای مقاومت درج شده در نقشه‌های جهت اجرا و مشخصات فنی، پرداخت‌ها صورت می‌پذیرد.
پرداخت افزودنی بتن در روش پرداخت مقاومتی
در نظر داشته باشید در صورتی که روش پرداخت بتن، روش مقاومتی باشد، هرگونه افزودنی که استفاده از آن، موجب افزایش مقاومت فشاری بتن گردد، قابل پرداخت نخواهد بود. علت این موضوع آن است که در زمان مناقصه، پیمانکار برمبنای مقاومت مندرج در نقشه‌های اجرایی و مشخصات فنی، کلیه‌ی هزینه‌ها و تمهیدات لازم برای رسیدن به مقاومت مندرجه را در قیمت پیشنهادی لحاظ نموده و در زمان اجرا نمی‌تواند به موجب استفاده از افزودنی که موجب افزایش مقاومت فشاری می‌شود، هزینه جدیدی را به کارفرما تحمیل نماید.
لازم به توضیح است، برای سایر افزودنی‌های مصرفی در بتن که جنبه‌ی افزایش مقاومت فشاری نداشته، بلکه جهت افزایش کارایی، پایایی، آب‌بندی و … بکار برده می‌شود، بنا به تصریح بعمل آمده در بند ۸-۲ از گروه ۸ از فصل هشتم فهرست بها (بتن درجا)، پرداخت‌ها صورت می‌پذیرد. همچنین باتوجه به این‌که در فهرست بها تنها افزودنی پیش‌بینی شده، ژل میکروسیلیس (ردیف ۰۸۰۸۰۱ فصل هشتم فهرست بها) بوده که با رویکرد آب‌بندی و ارتقای پایایی بتن در نظر گرفته شده است. سایر افزودنی‌های از این نوع، بایستی در قالب ردیف‌های ستاره‌دار و یا قیمت جدید مورد پرداخت قرار گیرد.
پرداخت افزودنی بتن در روش پرداخت عیاری
اما در روش پرداخت عیاری چطور؟ در نظر داشته باشید در صورتی که روش پرداخت بتن، روش عیاری باشد، آیا پرداخت افزودنی ممکن است؟
فرض نمایید براساس طرح اختلاط مصوب کارفرما، میزان ۴۰۰ کیلوگرم سیمان در هرمترمکعب بتن بایستی استفاده شود، پیمانکار بنا به مستندات فنی و منطبق بر آیین‌نامه ها و استانداردهای مربوطه، استفاده از افزودنی را پیشنهاد می‌شود که موجب کاهش مصرف سیمان به میزان ۵۰ کیلوگرم می‌شود، اما کلیه‌ی الزامات مقاومتی و پایایی بتن رعایت و حفظ می‌شود.
در چنین حالتی باتوجه به این‌که به جای ۴۰۰ کیلوگرم سیمان در هرمترمکعب بتن، ۳۵۰ کیلوگرم سیمان استفاده گردیده است، بنابراین کارفرما هزینه‌ی کمتری بابت سیمان می‌پردازد و از آن سو هزینه‌ی افزودنی را پرداخت می‌نماید. در واقع پیمانکار با ارائه پیشنهادی مبتنی بر کاهش مصرف سیمان که هزینه‌ی تمام شده کار را کاهش می‌دهد. هزینه‌های مربوط به افزودنی را دریافت می‌نماید.
در نتیجه در روش پرداخت عیاری، پرداخت هرگونه افزودنی بلا مانع است.
منابع
- نشریه ۲-۵۵ – بازنگری سوم – جلد سوم بتن و اجرای آن – مورخ ۱۴۰۳
- فهرست‌بهای واحد پایه رشته ابنیه سال ۱۳۹۷
- فهرست‌بهای واحد پایه رشته ابنیه سال ۱۴۰۴
